Alchemicy – ich porażki i sukcesy

autor zdjęcia: muzeum sztuki w łodzi

źródło: Rzeczpospolita

„Alchemik Sędziwój” – obraz Jana Matejki z 1867 r.

Zwykle myślimy o nich jako o szarlatanach lub szaleńcach, którzy stawiali sobie nieosiągalne cele. Dla większości z nich mirażem, do którego dążyli, była zamiana pospolitych substancji – głównie ołowiu i rtęci – w złoto.

Obecna nauka wie już naprawdę wiele o naturze i właściwościach różnych substancji. Mamy nowoczesną chemię i związaną z nią nowoczesną fizykę, dzięki czemu możemy produkować owe substancje, możemy je wykorzystywać (m.in. jako tworzywa sztuczne, leki czy chemikalia potrzebne w rolnictwie) i właściwie niemal całkowicie panujemy nad materią, z którą się spotykamy. Rzadko się zastanawiamy nad tym, że naszą dzisiejszą wiedzę i praktyczne umiejętności zawdzięczamy licznym badaczom, którzy, opierając się na z gruntu fałszywych przesłankach, zgromadzili jednak prawdziwe wiadomości, dzięki którym powstała współczesna chemia.

Mowa o alchemikach. Zwykle myślimy o nich jako o szarlatanach (lub szaleńcach), którzy stawiali sobie nieosiągalne cele. Dla większości z nich mirażem, do którego dążyli, była zamiana pospolitych substancji (głównie ołowiu i rtęci) w złoto. Dążenie do poznania tajemnicy transmutacji (czyli właśnie owej zamiany w złoto) prowadziło do tworzenia pseudo-wiedzy mistycznej związanej z wiarą w możliwość wytworzenia Kamienia Filozoficznego, który miał mieć rozliczne właściwości: Pozwalał na zamiany jednych substancji w inne, ale miał także leczyć lub nawet gwarantować nieśmiertelność.

Obecnie, gdy wiemy, jaka jest natura różnych substancji (oparta na...